Việt Nam là quốc gia đa tôn giáo. Các thế lực thù địch lợi dụng tôn giáo, coi tôn giáo là vũ khí lợi hại để chống phá sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta, với nhiều chiêu thức thâm độc, tinh vi, xảo quyệt; khi thì bí mật, lúc thì trắng trợn, công khai.
- Về âm mưu, âm mưu chủ đạo của các thế lực thù địch là sử dụng “ngòi nổ” tôn giáo làm nguyên cớ, cùng với việc lợi dụng trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, tư tưởng để xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng với toàn xã hội, chuyển hóa, lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, thực hiện âm mưu không đánh mà thắng.
- Về mục tiêu cụ thể, các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề tôn giáo nhằm: Trực tiếp phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, chia rẽ đồng bào theo tôn giáo và không theo tôn giáo và giữa các đồng bào theo các tôn giáo khác nhau. Kích động các tín đồ chức sắc tôn giáo chống lại chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước; đối lập các tôn giáo với sự lãnh đạo của Đảng đối với cách mạng Việt Nam; vô hiệu hóa sự quản lý của Nhà nước đối với các lĩnh vực của đời sống xã hội, gây mất ổn định chính trị - xã hội, nhất là ở vùng dân tộc, tôn giáo. Tạo dựng các tổ chức phản động trong các tôn giáo để tiếp tục chống phá cách mạng Việt Nam.
- Về thủ đoạn, việc lợi dụng vấn đề tôn giáo chống phá cách mạng Việt Nam của các thế lực thù địch diễn ra trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, với nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt như:
Một là, chúng tìm mọi cách xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà nước ta, mà trực tiếp là quan điểm, chính sách tôn giáo; vu cáo Việt Nam bóp nghẹt quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo. Chúng lợi dụng những thiếu sót trong thực hiện chính sách tôn giáo để gây mâu thuẫn, tạo cớ can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam.
Chủ nghĩa đế quốc và các lực lượng thù địch nhìn nhận tôn giáo ở Việt Nam như một lực lượng chính trị có thể “đối trọng” với Đảng Cộng sản Việt Nam và đang hậu thuẫn cho số đối tượng chống đối trong các tôn giáo cả về tinh thần và vật chất nhằm thúc đẩy nhanh tiến trình thay đổi thể chế chính trị ở Việt Nam. Chính sự hậu thuẫn này là nhân tố kích động số phần tử quá khích trong tôn giáo có thái độ thách đố đối với chính quyền, như: có ý đồ thành lập “Uỷ ban liên tôn chống cộng”, lôi kéo tín đồ, tụ tập đông người, xúi giục biểu tình, gây rối dẫn tới bạo loạn để chờ bên ngoài can thiệp.
Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, tự do tôn giáo, tổ chức các cuộc hội thảo về quyền con người, cái gọi là lễ mất đất (ngày 04/6), ngày thành lập Fulro (ngày 20/9) để tuyên truyền kích động đòi ly khai, tự trị; tìm cách luật pháp hóa, quốc tế hóa vấn đề tôn giáo. Chúng ra “tuyên bố chung về việc sửa đổi hiến pháp”, đưa ra các “bản lên tiếng”, “kháng thư”, “bản tường trình” vu khống, xuyên tạc tình hình tôn giáo ở Việt Nam, chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước ta, vu cáo rằng “Nhà nước đàn áp, vi phạm tự do tôn giáo”, “Cộng sản diệt đạo”, “dùng bạo lực can thiệp vào nội bộ tôn giáo”, “bắt giữ, khủng bố các tù nhân lương tâm”...
Song song với việc “lên tiếng và kiến nghị”, “Hội đồng liên tôn Việt Nam” còn tham gia “ủng hộ tinh thần” với một số hoạt động của các tổ chức “xã hội nhân sự” như: Hội cựu Tù nhân Lương tâm, Lao động Việt, Hội Phụ nữ Nhân quyền, Diễn đàn Xã hội dân sự...
Hai là, dựa vào đặc điểm địa lý, khó khăn về kinh tế, văn hóa, xã hội ở các vùng dân tộc thiểu số, tôn giáo để phát triển chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Việt Nam là quốc gia đa dân tộc và đang có sự phát triển không đều về kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các dân tộc. Các dân tộc thiểu số sống ở vùng sâu, vùng núi cao, địa bàn có vị trí chiến lược nhưng điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn. Đây là “mảnh đất màu mỡ” để các thế lực thù địch phát triển các hiện tượng tôn giáo mới, đạo lạ, tà đạo với nhiều nguồn gốc khác nhau, như: Tà đạo Hà Mòn, Pơkhăp Brâu, Dương Văn Mình, “Tâm linh Hồ Chí Minh”, Long Hoa Di Lặc, Hội thánh đức chúa trời mẹ... Trong đó, nhiều tôn giáo được tổ chức nhằm lôi kéo, tập hợp quần chúng nhân dân chống phá cách mạng, gây rối trật tự, an ninh xã hội, như: Tà đạo Vàng Chứ, Hội thánh đức chúa trời mẹ, Pháp luân công. Nguy hiểm hơn, chúng còn lôi kéo, lập ra một số loại hình tôn giáo riêng cho người dân tộc thiểu số, như: Tin lành Đề Ga ở Tây Nguyên, Phật giáo riêng của người Khơme,... nhằm “tôn giáo hóa” vùng dân tộc thiểu số, tập hợp lực lượng, khống chế quần chúng, kích động biểu tình, phá rối an ninh, bạo loạn, gây mất ổn định chính trị - xã hội, hình thành lực lượng đối trọng với chính quyền và cao hơn là gây mâu thuẫn, xung đột tôn giáo tại các địa bàn chiến lược Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ, tiến tới phá vỡ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Ba là, chúng tìm mọi cách xây dựng, nuôi dưỡng các tổ chức phản động người Việt Nam ở nước ngoài; tập hợp, tài trợ, chỉ đạo lực lượng phản động trong các dân tộc, các tôn giáo ở trong nước hoạt động chống phá cách mạng Việt Nam
Như: Liên đoàn Khmer Campuchia Crôm thế giới, Mặt trận dân tộc giải phóng Khmer Campuchia Crôm; Trí thức Mông, Tôn giáo - Chính trị, Trung tâm nghiên cứu văn hóa Mông; Hiệp hội người Thượng Đề Ga (MDA); Trung tâm Thái học, Văn phòng Chămpa quốc tế - IOC, Hội bảo tồn văn hóa Chămpa... Chúng còn hỗ trợ thành lập các đài phát thanh như VOKK (Khmer Campuchia Crôm), RFA (Châu Á tự do), đài Đề Ga và in ấn báo chí, tạp chí, tài liệu (Champakha, VIJAYA...) bằng tiếng dân tộc, tán phát băng đĩa có nội dung tuyên truyền xuyên tạc, vu cáo Việt Nam chiếm đất, đàn áp, kìm kẹp người dân tộc thiểu số, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế nhằm kích động tư tưởng đòi tự trị, ly khai chia nhỏ Việt Nam. Truyền đạo trái phép để “tôn giáo hoá” các vùng dân tộc, lôi kéo, tranh giành đồng bào dân tộc, gây đối trọng với Đảng, chính quyền. Điển hình là các vụ bạo loạn ở Tây Nguyên các năm 2001, 2004, việc truyền đạo Tin Lành trái phép vào các vùng dân tộc thiểu số Tây Bắc, Tây Nguyên.
Bốn là, lợi dụng hoạt động từ thiện, nhân đạo, thăm thân, du lịch, hợp tác để tập hợp lực lượng, tạo dựng “ngọn cờ” tiến hành các hoạt động phá hoại.
Hiện nay, cả nước có hàng trăm tổ chức phi chính phủ hoạt động trên 63 tỉnh, thành. Trong các tổ chức này có không ít tổ chức quan hệ chặt chẽ với Tin Lành, nên đạo Tin Lành phát triển. Tại Tây Nam Bộ, lợi dụng vấn đề thăm thân, du lịch, làm từ thiện, hợp tác, phát triển kinh tế, các thế lực phản động đã xâm nhập về các chùa Khmer làm từ thiện và tán phát băng đĩa có nội dung tuyên truyền xuyên tạc lịch sử, kích động người Khmer đòi tự trị, ly khai.
Chúng vận động chính khách các nước và Quốc hội Mỹ đưa Việt Nam trở lại danh sách các quốc gia cần quan tâm đặc biệt về tôn giáo. Khôi phục và thành lập các tổ chức, hội đoàn tôn giáo nhằm lôi kéo tín đồ tham gia hoạt động, phát triển lực lượng.
Nguy hiểm hơn, chúng lợi dụng những yếu kém, thiếu sót trong cấp phép, quản lý các dự án có vốn đầu tư nước ngoài gây ô nhiễm môi trường, để tuyên truyền kích động giáo dân chống chế độ bằng những khẩu hiệu như “Tất cả giáo dân Việt Nam hãy đứng lên đấu tranh đòi quyền sống, đòi thực hiện dân chủ, đòi đa nguyên chính trị...”. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch cũng lợi dụng sự mở rộng giao lưu giữa các tổ chức tôn giáo Việt Nam với các tổ chức tôn giáo thế giới để tuyên truyền, kích động đồng bào tôn giáo trong và ngoài nước chống phá Đảng, Nhà nước ta.
Năm là, lợi dụng các phương tiện truyền thông, mạng internet để liên lạc, truyền bá, kích động tư tưởng dân tộc hẹp hòi; chia rẽ giữa đồng bào theo tôn giáo với không theo tôn giáo và theo các tôn giáo khác nhau, hòng làm suy yếu khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Không những thế, chúng còn kích động các dân tộc thiểu số, tín đồ, chức sắc các tôn giáo chống lại chính sách tôn giáo của Đảng, Nhà nước; đối lập các tôn giáo với sự lãnh đạo của Đảng, vô hiệu hóa sự quản lý của Nhà nước đối với các lĩnh vực đời sống xã hội, gây mất ổn định chính trị - xã hội, nhất là vùng tôn giáo.
- Về phương thức, các thế lực thù địch tập hợp, liên kết lực lượng lấy danh nghĩa tôn giáo, thành lập các tổ chức chính trị đối lập, đối trọng với Đảng Cộng sản Việt Nam, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, chia rẽ lương - giáo, tách tôn giáo ra khỏi sự quản lý của Nhà nước, quốc tế hóa vấn đề tôn giáo để dễ bề can thiệp vào công việc nội bộ của ta.
